Teknolojinin Karanlık Yüzü: Siber Zorbalık
Gün geçtikçe değişen dünyamızda teknolojik gelişmelerin ardı arkası kesilmiyor. Her gün yeni bir güncellemeye uyanıyor, farklı bir cihaza ya da platforma kucak açıyoruz. Teknoloji dünyasındaki bu hızlı gelişmelerin pek çok olumlu yönü olsa da günümüz teknolojisinde göz ardı edebildiğimiz veya farkında olmadığımız şeyler de yaşıyoruz. Bunların en başında ise siber zorbalık geliyor. Peki, nedir bu siber zorbalık? Bizleri neden olumsuz yönde etkiliyor? Gelin daha yakından bakalım.
Siber Zorbalık Nedir?
Siber zorbalık, tekrarlayıcı bir özelliğe sahip olan ve genellikle kişilere zarar ve sıkıntı verilmesi amaçlanan saldırgan bir eylemdir. Siber zorbalık yapan bireyler cep telefonları ve bilgisayarlar gibi teknolojik cihazları veya sosyal medya ağlarını kullanabilirler. Normal bir zorbalık eylemindeki fiziksel ya da farklı güç eşitsizliklerinden ziyade siber zorbalıkta kişilerin teknoloji okuryazarlığı bilgisi eşitsizliği oluşturabilmektedir.
Siber Zorbalık karşımıza nasıl çıkar?
Siber zorbalık yapan bireyler cep telefonları ve bilgisayarlar gibi teknolojik cihazları veya sosyal medya ağlarını kullanabilirler. Tehdit mesajları ve taciz edici mesajlar gönderebilir, zorbalığa uğrayan kişilerin sosyal medya sayfalarında onları küçük düşürücü, hor gören veya aşağılayan çeşitli görsel vb. paylaşımlarda bulunabilirler. Yaklaşık olarak otuz bir bin ergenlik çağındaki çocuk ile yürütülen bir çalışmada araştırmacılar, siber zorbalığa uğrayan kişilerde ve faillerde daha fazla intihar ve intihara meyilli düşüncelere rastlamışlardır. Bu noktada sadece eğlence amaçlı yapıldığı düşünülebilecek olan bir eylemin aslında ne kadar tehlikeli sonuçlar doğurabileceğine dikkat çekmeden geçmek mümkün değildir.
Siber zorbalığın kişiler için daha yıpratıcı bir yönünün olduğunu söyleyebilmek de mümkün. Örneğin, zorbalığa uğradığınızı farz edelim. Fiziksel anlamda yüz yüze bir zorbalığa maruz bırakıldığınız zaman bulunduğunuz ortamı terk etmeniz siber zorbalığa kıyasla daha kolaydır çünkü siber zorbalıkta kaçındığınız durumla ilgili paylaşımlar sürekli ve devamlı olarak önünüze çıkabilir, daha geniş kitlelere yayılabilir ve de tekrardan önünüze çıkabilir. Bununla birlikte zorbalığı yapan kişi kendi kişisel bilgilerini kullanmadan yani anonim olarak bu eylemini gerçekleştirebilir. Ne yazık ki, anonim olma hali kişilerin zorbalığa dair davranışlarının artmasına neden olabilmektedir. Kişinin kendi kimliğini gizliyor olması ve de zorbalık yaptığı bireyi görmüyor olması yaptığı davranışa yönelik duygu ve düşüncelerini olumsuz yönde etkilemektedir. Yani zorbalık yapan kişiler sergiledikleri davranışları bir zorbalık olarak değerlendirmezler ve bu durumu kendilerince rasyonalize ederler. Böylelikle daha az suçluluk duygusu hissederler.
Neler Yapabiliriz?
Siber zorbalığın bu kadar acımasız bir yönü olabileceğini kimse tahmin edemezdi elbette. Pek çok insan hayatlarının belirli dönemlerinde zorbalığın farklı farklı türlerine maruz bırakılmış olabilir. Öyleyse, zorbalığın böylesine “normalleşmeye” başladığı bir ortamda, zorbalıktan kaçınmak için neler yapılabilir? Kısaca;
- Çevrenizde sizi yargılamayacak ve dinleyebilecek insanlarla yaşadığınız olayı paylaşabilir ve sosyal destek alabilirsiniz.
- Profesyonel sağlık çalışanlarından ve ruh sağlığı uzmanlarından yardım alabilirsiniz. Ayrıca durumun ciddiyeti göz önünde bulundurularak emniyet güçlerinden de destek isteyebilirsiniz.
- Bu tarz durumlarda yalnız olmadığınızı bilmek durum ile baş edebilmeniz için etkili bir yol olabilir. Kendinizi güvende hissettiğiniz insanlar ile birlikte vakit geçirebilir veya benzer durumlar yaşamış insanlar ile birlikte akran gruplarına katılabilirsiniz.
Kaynakça:
Kim, S., Colwell, S. R., Kata, A., Boyle, M. H., & Georgiades, K. (2018). Cyberbullying victimization and adolescent mental health: Evidence of differential effects by sex and mental health problem type. Journal of youth and adolescence, 47(3), 661–672.
Perry, M. (2015). Emotional and social effects of cyberbullying on adolescents.
Whittaker, E., & Kowalski, R. M. (2015). Cyberbullying via social media. Journal of school violence, 14(1), 11–29.
Psikolog Ebru Özdemir
