STRES, KAYGI VE BELİRSİZLİĞE UYUM SAĞLAMAK

Belirsizlik hayatımızın her yerinde. Küresel bir salgın, ekonomi, sağlık, mali durumumuz ve ilişkilerimizdeki tüm belirsizlikler hayatımızda mevcut ve devam etmekte.. Tüm bu belirsizlikler kaygılarımızı arttırmaktadır. Belirsizlik, stresin ana nedeni olmasıyla beraber gelecek için plan yapmanın önüne geçer. Hepimiz kendi yaşamlarımız ve refahımız için bir kontrol duygusuna sahip olmak isteriz. Belirsizlikler, geleceğimize yön verirken kaygılı ve stresli hissetmemize sebebiyet verebilir. Hayatımızdaki belirsizlikler; kaygı ve stres seviyemizi arttırırken bu belirsizliklerle başa çıkmak herkes için farklıdır. Bazı insanlara öngörülemeyen hayatlar yaşamak güzel gelirken bazı insanlar için ise yaşamın hiç bilinmeyen bir yüzüne denk gelmek rahatsız edici olabilir. Oluşan kaygı, stres ve olumsuzluklara takılıp kalmak kolay iken kurtulmak zor bir yol gibi görünüyor olabilir. Bu anlarda kaygılarımızla akılcı baş etmenin ve sakin kalabilmenin yollarını bulmamız gerekiyor.

KAYGILARIMIZLA AKILCI BAŞ ETMENİN YOLLARI NELERDİR?

Çoğu zaman stres ve kaygılarımız kaçınılmaz olarak görünse de baş etmenin ilk yolu ‘’kontrol edebileceğimiz şeylere’’ odaklanmaktır. Örnek olarak yeni bir sağlık problemimizde sonucun ne olacağını başından bilemeyiz. İki ihtimal var, iyi ve kötü. Bu süreçte stres seviyesini azaltmak, hastalığı tetikleyen gıdalardan uzaklaşmak ve sağlıklı beslenmek kontrol edebileceğimiz belirsizlikler olsa da yine de harekete geçmemizi sağlayacak yollardır. ‘’Stres ve kaygılarımızı bir meydan okuma olarak görebiliriz.’’ Başımıza gelecek ve gelebilecek her olayda sadece sonuç belirsiz diye kötü şeyler olacağını mı düşünüyorsunuz? Hayat her zaman beklenmedik olaylar ve sürprizlerle doludur. Bu her zaman kötü bir anlam ifade etmez. İyi tarafından bakabilmek çok önemli çünkü genellikle başımıza gelen tüm güzel şeyler, fırsatlar beklenmedik olayların sonucudur. Ayrıca her belirsizlik bununla baş edebilmeyi öğrenmemize, duruma adapte olmaya ve zorluklara göğüs gerebilmemiz konusunda önemli role sahiptir. Kaygılarımızla akılcı baş etmenin bir diğer yolu; şimdiye odaklanmak ve stres ve kaygıyı yönetebilmektir. Dikkatinizi bilinçli olarak şimdiye odaklanmayı öğrenebilir ve farkındalığı arttırabilirsiniz. Farkındalığı artırma, şimdiye odaklanabilme ve kaygıyı azaltabilme yolunda; sesli meditasyon, yürüyüş, egzersiz, nefes alma egzersizleri ve yoga şimdiye odaklanmamıza ve stres-kaygı yönetimine yardımcı olacaktır.

BELİRSİZLİĞİ KABUL ETMEK

Belirsizliği kabul etmek geleceğe yönelik planlar yapamayacağımız anlamına gelmiyor. Sağlık problemi örneği üzerinde gidecek olursak; çok sorumluluğumuz var (okul, iş, projeler, sınavlar, toplantılar, atölyeler vb..) ve bir operasyon geçirebilme ihtimalimiz olduğunu düşünelim. Operasyon günü, öncesi ve sonrası sorumluluklarımızı gerçekleştirmemiz için bir engel olarak görülecektir; bu sorumluluklar nasıl yapacağımız ve sağlığımızın ne olacağı belirsizdir. İşte bu noktada belirsizliği kabul etmek çok önemlidir. Bu belirsizliği kabul ederek olası durumlara, önceliklerimize göre ufak planlar yapmak kaygımızın azalmasına yardımcı olacaktır. Hayatımız çok rastgele ve bilinmez olduğu için tüm olası durumlara hazırlanmamız tabi ki mümkün değildir. Bu noktada ise ‘’başımıza gelen tüm güzel şeylerin ve fırsatların beklenmedik olayların sonucu olduğu’’ gerçeğini hatırlamalıyız..

Yakın Doğu Üniversitesi - Psikoloji - Derya Yıltekin