Kendini Feda Etme Şeması
“Onun ihtiyaçları benimkilerden daha önemli”
Başkalarının isteklerini kendi isteklerinizin üzerinde tutma eğilimindeyseniz, sürekli olarak başkalarının ihtiyaçlarını karşılamak zorunda hissediyor ve eğer karşılamazsanız suçlu veya bencil olduğunuzu düşünüyorsanız “Kendini Feda Etme” şemasına sahip olabilirsiniz.
⁃ Şemalarımızı anlamak sosyal dünyayı, insan ilişkilerini ve kendimizi nasıl yorumladığımızı gösterirken belirli hareket döngülerimizi fark ederek düşünme, hissetme ve davranma biçimlerimizi kavramamıza yardımcı olur.
⁃ Şemalarımız ilişkilerde nasıl davrandığımızı da etkilediği için bu farkındalık sayesinde kendimize zarar veren bazı davranışları yapmadan önce fark ederek bu davranışlardan ve düşüncelerden uzaklaşmamıza yardımcı olabilir.
“Kendini Feda Etme Şeması” oluşmasının sebepleri:
- Ebeveynin veya ebeveynlerin yardıma ihtiyacı olduğu bir ailede yetişme
- Ebeveynin engelli veya duygusal olarak dengesiz olması
- Ebeveynin bağımlılıkla mücadele etmesi
- Anne, baba veya kardeşe bakmak durumunda yetişme
- Genç yaşlarda yetişkin sorumluluklarını üstlenme
Kendiniz hakkındaki düşüncelerinizi ‘başkalarına yardım etmek ve iyi bir insan olmak’ ile ilişkilendirmeye başladıysanız ve bu inanç, “Başkalarının ihtiyaçlarını kendimden önde tutmalıyım” ve “Benim ihtiyaçlarım diğer insanların ihtiyaçları kadar önemli değil” düşünceleri ile birlikte bilinçaltınıza derinden yerleşebilir.
Kendinizle alakalı düşüncelerinizdeki çatlaklar genellikle hayatın ilerleyen dönemlerinde kendini göstermeye başlar.
“Kendini Feda Etme Şeması” özellikleri:
1. Başkalarının acılarını dayanılmaz bulma ve yardım etme sorumluluğu hissetme
2. Bireysel ihtiyaçlara sahip olma sebebiyle kendini suçlu ve bencil hissetme
3. Başkalarının isteklerine hayır demekte zorlanma
4. Kendi isteklerini ve ihtiyaçlarını dile getirmekte zorlanma
5. Başkalarının yardımını kabul edememe, yardım alma durumundan kaçınma
6. Kullanılmış hissetme, bu durumu değiştiremeyecek olma hissi.
7. Tamamlanmama hissi (bireysel ihtiyaçlar ve istekler göz ardı edildiği için)
8. Kendi ihtiyaçları karşılanmadığı için kırılma fakat dile getirememe
9. Sınırları belirlemekte zorlanma
10. Sürekli olarak bitik hissetme
Yazar: Begüm Kayaalp
Kaynakça
- Psychology, S. H. I. P. S. (2022, October 19). Self-sacrificing schema. Ships Psychology. Retrieved November 22, 2022, from https://www.shipspsychology.com.au/blog/self-sacrificing-schem
- Self-sacrifice • schema therapy online. Schema Therapy Online. (2018, April 22). Retrieved November 22, 2022, from ahttps://www.schematherapyonline.com/self-sacrifice
- Sussex Publishers. (n.d.). Take care of everyone but yourself? self-sacrifice schema. Psychology Today. Retrieved November 22, 2022, from /https://www.psychologytoday.com/intl/blog/flipping-out/202211/take-care-everyone-yourself-self-sacrifice-schema
