10 ADIMDA EVDE OYUN TERAPİSİ İLKELERİ

İçerisinde bulunduğumuz pandemi koşulları nedeni ile 3–10 yaş arası çocuğunuz yüz yüze bir terapistten oyun terapisi alamıyor olabilir. Peki bu durumda oyun terapisi ilkelerini ev ortamına nasıl uyarlarız?

1. Öncelikle ne kadar yoğun olursanız olun çocuğunuzun da enerjik olduğu bir zaman diliminde mümkünse her 2 ebeveyn ya da bakım veren kişi olarak kendini güvende hissettiği ve sınır koyabileceğiniz bir alanda yalnızca ona özel bir oyun saati yapabilirsiniz.
2. Çocuğunuz ile ev ortamında oyun terapisini uygulamaya çalışırken çocuğun kendini ifade edebileceği, yaratıcılığını kullanabileceği ve rol canlandırma yapabileceği oyuncaklar tercih edilmelidir. Her ne kadar erkek ve kız çocuklarının oynamaktan daha çok zevk duyduğu birtakım oyuncaklar olsa da oyun terapisinin temel oyuncakları ile karşılaştığında çocuklar o zamana kadar hiç kullanmadığı bir oyuncak ile oynayarak kendisini daha rahat ifade edebilmektedir.
3. Oyun terapisinde kutu oyuncakları ve yapboz gibi oyuncaklar yerine aile figürlerinin olduğu oyuncaklar, kostümler, kum havuzu, kinetik kum, arabalar, oyun hamuru ve şekillendiricileri, yazı tahtası, boyalar, resim defteri, mümkünse tabure, küçük masa ya da çocukla aynı hizada olmamızı sağlayacak minderler, mıknatıslı dart, sünger kılıç, doktor seti, market seti ve mutfak eşyaları, insan, hayvan ve süper kahraman figürleri gibi oyuncaklar tercih edilmelidir.
4. Özel oyun saati içerisinde çocuğunuza o oda sınırlarında istediği her şeyi yapabileceğini fakat yapmaması gereken bir davranış olduğunda uyaracağınızı belirterek başlayın.
5. Çocuğunuz özel oyun saatinde direkt olarak role girdiği bir oyuna başlayabilir, sizinle beraber dans etmek, resim yapmak ya da sohbet etmek isteyebilir. Özel oyun saatinde oyun oynamak istemeyebilir. Bu durumda ebeveyn olarak herhangi bir oyuna yönlendirmemeli o an ne yapmaya ihtiyaç duyuyorsa onu gerçekleştirmelisiniz.
6. Çocuğunuz ile oyun saati içerisindeyken beklenen şey herhangi bir yönlendirme yapmadan bir şey öğretme çabasına girmeden sadece duygu ve düşünce yansıtması yapmanızdır. Örneğin: Aa sen bu oyunu oynamayı çok seviyorsun/sevmiyorsun/hiç hoşlanmadın. -Bu şekilde oynamak seni mutlu etti/sinirlendirdi/üzdü gibi.
7. Çocuğunuz herhangi bir oyuncağı şiddetli bir şekilde vuruyor, zarar veriyor ya da size sert bir şekilde vurmaya başlamış ise 2 kere uyarmalı 3.kez tekrarladığında oyun saatini sona erdirmelisiniz. Böylece sınır koyma becerisi çalışmış olacaksınız.
8. Özel oyun saatinin mutlaka bir süresi olmalıdır. Müsaitlik durumunuza göre 35–45 dakika yapabilirsiniz. Oyun saatinin bitmesine 5 ve 1 dakika kala bunu belirtip o şekilde sona erdirmelisiniz. Böylece çocuğunuz duygu regülasyonu öğrenip ve stresle başa çıkma stratejisi geliştirecektir.
9. Bu dönemde özellikle temel oyun terapisinde kullanılan doktor seti oyuncağına ek olarak bez maske doktor hemşire kostümü gibi materyaller edinmeniz çocuğunuzun virüs ve hastalık kavramları ile ilgili endişelerini, korkularını, merak ettiklerini rahatlıkla açıklaması açısından çok faydalı olacaktır.
10. Çocuğunuzun oynadığı oyunlarda herhangi bir kaygı, ciddi bir üzüntü, agresiflik gözlemlediğinizde bu durumun sebebini oyun esnasında değil oyun bitiminde sorabilirsiniz. Eğer bu durumu bir psikolog ile paylaşma imkanınız var ise oyun saati biter bitmez oynanan oyun ve yapılan resimleri not etmeniz çok faydalı olacaktır.

Bir ebeveyn olarak oyun saatinde kaçınmanız gereken en önemli davranış telefona bakmak, bir yandan başka bir şeyle uğraşmak, ev halkından birine seslenmek gibi dikkatinizi çocuğunuzdan uzaklaştıran davranışlardır. Terapi olarak gerçekleştirebileceğiniz bu aile oyun saatinde ilginizin, dikkatinizin ve odağınızın sadece çocuğunuzda olduğunu göstermeniz en önemli etkendir.

Uzm. Klinik Psk. Sıla Toker